عید غدیر روز بلوغ و کمال اسلام مردم‌گرای انقلابی هجدهم ذیحجه سال ۱۰هجری قمری، عید سعید غدیر، یادآور معرفی علی علیه‌السلام از سوی پیامبر به‌عنوان «مولای مؤمنان» است. حدیث غدیر خم موسم حجه‌الوداع بود، یعنی تنها نوبت و آخرین باری که پس از هجرت، پیامبر (ص) توانست در موسم حج و مناسک این آیین بزرگ شرکت کند. این سفر حج، تنها دو ماه مانده به‌ وفات آن حضرت صورت گرفت و لذا به‌عنوان «حجه‌الوداع» (حج خداحافظی) معروف شده است. در این حج با‌شکوه، عامه مردم فراخوانده شدند تا هر کسی که می‌تواند در حج شرکت کند. در خلال این موسم و روزهای حج، پیامبر (ص) خطابه خود معروف به «خطبه حجه‌الوداع» را در اجتماع بزرگ مسلمانان ایراد نمود و در خلال آن، نزدیک بودن وفات خویش را به‌ عموم خبر داد. در این خطابه، پیامبر (ص) وصایای چندی در زمینه امور دینی و اجتماعی را مطرح فرموده و پس از بیان هر کدام، خطاب به‌ حاضران می‌پرسید: «آیا ابلاغ کردم؟» و پس از پاسخ مثبت مردم، روی به آسمان می‌کرد و عرضه می‌داشت: «خداوندا گواه باش!». آن‌حضرت در این خطابه خاص به موضوع جانشینی خود نیز اشارتی داشت و فرمود: «پس از من گمراه نشوید و به کفر برنگردید که برخی مالک و صاحب‌ اختیار دیگران شوند همانا که من در میان شما چیزهایی را باقی گذاشته‌ام که مادام که به‌ آنها چنگ زنید و بیاویزید، گمراه نخواهید شد: کتاب خداوند و عترتم، (اهل بیت خودم) ». سپس فرمود: «هل‌بلغت؟» (آیا رساندم؟) و جماعت انبوه حاضر پاسخ‌ دادند: «آری!». سپس رو‌ به‌ آسمان نموده و عرض کرد: «اللهم فاشهد!» (بارخدایا گواه باش). سپس پیامبر (ص) گفت: «شما همه مسئول هستید، پس آنان که امروز حاضر و شاهدند، این را به غایبان برسانند». شایان توجه است که پیامبر (ص) به‌صراحت از این گمراهی و بازگشت به‌ کفر، بیم می‌داد که مبادا «استبداد» قدرتمندان و «طبقات برخوردار» و تبعیضهای طبقاتی باز گردد و تصریح فرمود: «گمراه نشوید و به کفر برنگردید که برخی مالک و صاحب‌اختیار دیگران شوند».