صمد بهرنگی معلم محبوب، منتقد، مترجم، داستان نویس، و محقق فرهنگٔ مردمی آذربایجان بود. کتابهایش عادت، تلخون، بی نام و معروفترینش ماهی سیاه کوچولو است . او ترجمه هایی از انگلیسی و ترکی استانبولی به فارسی و از فارسی به ترکی آذربایجانی از جمله ترجمه شعرهایی از شاملو، فروغ، و نیما انجام داد. بهرنگ با هنر رنگ ‌و رو باخته و زهوار در رفته‌ی «رسمی» که هیچ‌چیز برای گفتن ندارد الاّ هذیان نامفهوم بیماری بر لب گور، کاری نداشت. او از سازندگان آن هنر دیگر بود؛ نفی‌کننده‌ی ارزشهای از اعتبار افتاده و واضع ارزشهای نوینی که زندگی فردا طلب می‌کند؛ جهت‌دار و نه گیج و سر به‌ هوا و گمراه‌کننده؛ غنی و پر محتوا و نه فقط شکلی احمقانه و تو خالی. شمع فروزان این هنر بود که خاموش شد. نامش زنده و خاطره‌اش جاودانه باد! #تاریخ_معاصر_ایران